W Polsce eksploatowanych jest obecnie dziewięć złóż węgla brunatnego, a dwa kolejne są w trakcie ich zagospodarowania i rozruchu. Wydobycie węgla brunatnego oraz produkcja na jego bazie energii skoncentrowane są w czterech zagłębiach górniczo-energetycznych: adamowskim, bełchatowskim, konińskim i turoszowskim.

Dzięki uprzejmości dyrekcji Kopalni Węgla Brunatnego Turów SA mieliśmy okazję odwiedzić tę kopalnię i przyjrzeć się technologii odkrywkowej eksploatacji złóż węgla brunatnego. Obejrzeliśmy też drugą co do wielkości w Polsce zwałowarkę - ZGOT-11500.100 o numerze zakładowym Z48, która do eksploatacji oddana została niespełna pół roku temu.

Nieco geografii i historii

Kopalnia Węgla Brunatnego Turów SA położona jest w obrębie Obniżenia Żytawskiego leżącego między Masywem Łużyckim a zachodnią częścią Gór Izerskich w obrębie Przedgórza Izerskiego niedaleko miejscowości Bogatynia. Innymi słowy, kopalnia znajduje się w zachodniej części województwa dolnośląskiego, w centralnej części tzw. worka turoszowskiego, który położony jest między granicami Niemiec i Czech. Kopalnia Turów nie jest jedyną kopalnią węgla brunatnego na tym terenie. Zarówno w Czechach jak i w Niemczech, znajdują się, bądź znajdowały podobne tego typu obiekty.

Pierwsze wzmianki dotyczące istnienia pokładów węgla brunatnego na tych terenach pochodzą już z 1642 roku, jednak rozpoczęcie przemysłowej eksploatacji złóż obecnej Kopalni Turów rozpoczęło się w 1904 roku. Wydobycie od początku prowadzone jest metodą odkrywkową, a na początku XX wieku kopalnia była własnością niemieckiej spółki Herkules. W 1908 roku na terenie kopalni powstała brykietownia, a trzy lata później w znajdującej się nieopodal miejscowości Hirschfelde opalana węglem brunatnym elektrownia. W latach 30. do eksploatacji wprowadzono nowoczesne jak na ówczesne czasy wielonaczyniowe maszyny odkrywkowe, w tym uruchomioną w 1936 roku pierwszą koparkę kołową.

Po wojnie, 18 czerwca 1947 roku kopalnia przeszła na własność Państwa Polskiego. Pod koniec lat 50. rozpoczęto budowę Kombinatu Górniczo-Energetycznego Turów, a na początku lat 60. rozpoczęto eksploatację węgla w odkrywce Turów II. Decydujące znaczenie dla rozwoju przedsiębiorstwa miało uruchomienie pobliskiej Elektrowni Turów, które do dzisiaj przerobiła na energię elektryczną przeszło 645 mln ton węgla brunatnego i do dziś jest największym jego odbiorcą z KWB Turów...

Cały artykuł czytaj w numerze 8-9/2009 MM