To dzięki nim układ regulacji może odczytać informacje o prędkości i położeniu danego obiektu, a następnie przekazać je do systemu sterowania odpowiedzialnego za kierowanie jego ruchami. Możliwości takie wynikają ze specyfiki ich konstrukcji, na którą składa się czujnik optyczny i obrotowa tarcza kodowa z rozpisanym ciągiem pozycji.

Czujnik z dużą częstotliwością sczytuje informacje z tarczy, porównując je z pozycją zerową (enkoder absolutny) lub poprzednio zarejestrowaną (enkoder przyrostowy). Te pierwsze są odpowiednio droższe, wymagają bowiem zastosowania skomplikowanego systemu kodowania opartego na ciągu stanów logicznych zapisanych w systemie binarnym na tarczy obrotowej. Aby w ten sposób zakodować 4096 pozycji, należy umieścić na niej aż 12 linii kodowych.

Tomasz Dziwiński z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie przekonuje jednak, że można to zrobić prościej i taniej. Zaprojektowany przez niego enkoder optyczny umożliwia ograniczenie liczby sekwencji kodowych do jednej macierzy stanu, która w przypadku 4096 pozycji miałaby wymiary 4 × 4, a więc składałaby się z czterech linii kodowych. Rozwiązanie takie nie tylko umożliwiłoby miniaturyzację stosowanych dziś enkoderów, ale także nie wymagałoby korzystania z zaawansowanych czujników optycznych, obniżając tym samym cenę tego typu urządzeń. Co więcej, nowy wynalazek można łatwo zintegrować z większością oferowanych dziś na rynku podzespołów, co otwiera drogę do ich szerokiego wykorzystania w branży przemysłowej.