Założenia europejskiego patentu są proste: firma starająca się o taki patent, będzie składać wniosek tylko raz, a ochrona patentowa będzie automatycznie obowiązywać we wszystkich państwach, które przystąpią do porozumienia. Jest to obecnie 25 państw UE, bez Włoch i Hiszpanii, które wycofały się z rozmów. Patenty będą wydawane w trzech językach (angielski, francuski lub niemiecki) i będą tłumaczone za pomocą automatycznych tłumaczy na języki narodowe. Wszystkie spory sądowe ma rozstrzygać jeden, specjalny sąd patentowy w Paryżu z kilkoma oddziałami regionalnymi w całej Unii.

Komisja Europejska przewiduje, że pierwszy jednolity patent będzie wydany w kwietniu 2014 r., jeśli do listopada 2013 r. co najmniej 13 krajów UE ratyfikuje międzyrządową umowę ws. sądu jednolitego patentu. Z jednej strony argumentem za przyjęciem jednolitego patentu europejskiego jest to, że taki patent ułatwić ma przedsiębiorcom uzyskanie ochrony patentowej na terenie UE. Wniosek wystarczy złożyć w jednym miejscu i zapłacić jedną opłatę. W porównaniu do problemów i kosztów jakie mogą pojawić się podczas załatwiania 27 różnych patentów, w 27 krajach jest to rzeczywiście ułatwienie. Komisja Europejska wyliczyła, że załatwienie ochrony patentowej we wszystkich krajach UE kosztuje dziś 36 tysięcy Euro. Tymczasem jednolity patent europejski ma kosztować początkowo 6,5 tysiąca Euro, by po 12 latach stanieć do 5 tysięcy.

Jedno miejsce, w którym załatwia się ochronę patentową, a przede wszystkim broni się swoich racji, jest bardzo wygodne z punktu widzenia dużej korporacji, ale niekoniecznie musi spełniać to oczekiwania małych i średnich przedsiębiorstw. Szacuje się, że w kraju takim jak Polska, przyjęcie jednolitego patentu europejskiego spowoduje w ciągu najbliższych dwóch dekad całkiem spore wydatki.

Ekspertyza przygotowana przez Deloitte na zlecenie Ministerstwa Gospodarki wykazała, że jeśli Polska wdrożyłaby ten system, koszty spraw sądowych, zakupu licencji oraz koszty dostosowawcze byłyby wyższe w okresie 20 lat o 53 mld zł, niż gdyby Polska go nie przyjęła. W ciągu kolejnych dziesięciu lat koszty te wzrosłyby w sumie do 79,4 mld zł. Z naszego punktu widzenia przyjęcie jednolitego patentu europejskiego po prostu się nie opłaca.

Ostateczną decyzję, czy w Polsce obowiązywać będzie jednolity patent europejski, podejmie Sejm.