Możliwości zastąpienia trichloroetylenu w przemysłowym myciu części

4.6.2014

Trichloroetylen (TRI) został włączony do Aneksu XIV Rozporządzenia REACH UE. W wyniku tego, użycie tego rozpuszczalnika w przemysłowym myciu części zostanie w przyszłości znacznie ograniczone. Głównym celem jest zastąpienie rozpuszczalników zawierających TRI alternatywnymi środkami lub procesami myjącymi. Jeśli nie jest to wykonalne, po 21 kwietnia 2016 użycie TRI będzie dozwolone tylko za wyjątkowym zezwoleniem w najnowszych zamkniętych systemach. Dürr Ecoclean wspiera użytkowników TRI w dokonaniu oceny i wyboru alternatywnych środków i procesów myjących.

Trichloroetylen jest używany zwłaszcza w precyzyjnym myciu części w różnych gałęziach przemysłu, takich jak sprzęt lotniczy czy medyczny. Rozpuszczalnik ten został zarejestrowany w  Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) zgodnie z postanowieniami unijnego rozporządzenia REACH. REACH oznacza Rejestracja, Ocena i Autoryzacja Chemikaliów (Registration, Evaluation and Authorization of Chemicals).

Biorąc pod uwagę dostarczone dane dotyczące zagrożeń, użycia, niebezpieczeństwa i wystawienia się na działanie, TRI został zaklasyfikowane jako substancja stanowiąca bardzo duże zagrożenie (SVHC). Dlatego też TRI został włączony do Aneksu XIV do Rozporządzenia REACH. Oznacza to, że w przyszłości jakiekolwiek użycie tego rozpuszczalnika będzie, z zasady, niemożliwe we wszystkich krajach członkowskich UE oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EEA) po tzw.  dacie wycofania 21 kwietnia 2016 (36 miesięcy po włączeniu substancji do Aneksu XIV). Z tego powodu użytkownicy stoją przed wyzwaniem zastąpienia TRI innym odpowiednim środkiem lub procesem myjącym. Jeśli zamiana jest niemożliwa z powodów technicznych lub ekonomicznych ('socjo-ekonomicznych'), użytkownik musi wystąpić do ECHA o autoryzację. Aplikacja ta musi zostać wypełniona najpóźniej do 21 października 2014.

Szerokie wsparcie dla zastąpienia TRI

Jako że podstawowym celem REACH jest zastąpienie wszystkich substancji sklasyfikowanych jako SVHC, zastąpienie TRI jest priorytetem. W kontekście wyboru i oceny odpowiedniej alternatywy, Dürr Ecoclean GmbH kompleksowo wspiera użytkowników. Z jednej strony nasze bogate portfolio rozwiązań dla wszystkich alternatywnych środków myjących pozwala nam niezależnie doradzić użytkownikom różnych technologii. Z drugiej, ścisła współpraca z producentami rozpuszczalników oraz środków myjących na bazie wody zapewnia, że rezultat będzie w optymalny sposób dostosowany do Państwa zadań.  Główne kryteria polegają na typie i wielkości zanieczyszczenia, materiale i geometrii czyszczonej części oraz wymaganemu stopniowi czystości.  

Ważną rolę odgrywa również kompatybilność pomiędzy środkiem zanieczyszczającym i myjącym. Jest to przede wszystkim funkcja polarności wymienionych substancji – parametru, który określa jak napięcia elektryczne rozkładają się w molekule i jak siły elektrostatyczne działają na zewnątrz. Te czynniki mają wpływ na rozpuszczalność substancji lub, dokładniej, jej możliwość działania jako rozpuszczalnik. Główną zasadą jest tutaj 'podobne rozpuszcza podobne'. Oznacza to, że  substancje niepolarne, takie jak tłuszcze i oleje dobrze rozpuszczają się w niepolarnych rozpuszczalnikach, ale słabo w polarnych. Z drugiej strony, substancje polarne takie jak sole czy emulsje dobrze rozpuszczają się w środkach polarnych (woda) ale słabo w niepolarnych.

Na tej zasadzie można dokonać wstępnego wyboru spośród następujących środków: perchloroetylen, niechlorowcowane węglowodory, rozpuszczalniki polarne, lub środki myjące na bazie wody. Perchloro­etylen jest  chlorowanym węglowodorem o podobnych właściwościach rozpuszczających ale mniej groźnym. Niechlorowcowane węglowodory są mieszankami, które różnią się jeśli chodzi o ich skład i zakres temperatur wrzenia, np., izoparafina. Rozpuszczalniki polarne oparte na zmodyfikowanych alkoholach posiadają właściwości rozpuszczające wodę i tłuszcz, co sprawia, że są przydatne do usuwania połączonych typów zanieczyszczeń. Środki myjące na bazie wody są dostępne w formie neutralnych, kwasowych i zasadowych preparatów.

Najlepszą alternatywę dla TRI można określić poprzez próby mycia z rzeczywistymi zanieczyszczonymi częściami. Dürr Ecoclean przeprowadza takie próby bezpłatnie w swoich centrach testowych w wielu europejskich krajach. Testy te dają możliwość jednoczesnego określenia koniecznych parametrów procesu oraz technologii, dzięki czemu określony rezultat mycia zostanie osiągnięty przy odpowiedniej niezawodności, powtarzalności i wydajności w rzeczywistych warunkach produkcyjnych.

Autoryzacja TRI do dalszego użycia

Wyjątki od wymaganego zastąpienia TRI są możliwe tylko w aplikacjach, gdzie z powodów technicznych lub ekonomicznych, TRI nie można zastąpić przed datą wycofania lub w ogóle. W podaniu o autoryzację należy przedstawić obszerne dowody potwierdzające przedsięwzięte kroki w celu zastąpienia substancji. Dlatego aplikant powinien na przykład przedłożyć wyniki testów mycia pokazujące, że nie można osiągnąć właściwej jakości mycia przy pomocy alternatywnego rozpuszczalnika. Ważnym technicznym powodem może być również fakt, że produkty wrażliwe na temperaturę wykluczają użycie rozpuszczalników z wyższą temperaturą wrzenia.

Ważnym powodem ekonomicznym może być fakt, że proces mycia przeszedł certyfikację – zwykle przy wielkich kosztach i staraniach - u innej firmy i jego ponowna certyfikacja z innym rozpuszczalnikiem byłaby ekonomicznie nierozsądna. Co więcej, prośba o autoryzację musi zawierać szczegółowe informacje o zadaniach mycia oraz użyciu TRI i sposobach obchodzenia się z nim. Należy też udowodnić, że ryzyko związane z użyciem tego rozpuszczalnika jest w odpowiedni sposób kontrolowane.

Bez względu na powyższe czynniki, autoryzacja zostanie wydana tylko pod warunkiem, że dalsze użycie TRI będzie miało miejsce w zamkniętym układzie myjącym zgodnym z najnowszą technologią. Wymaganie to spełniają wszystkie urządzenia Dürr Ecoclean zaprojektowane do mycia chlorowanymi węglowodorami. Proces mycia i suszenia odbywa się w zamkniętej komorze roboczej. Trzeba również zaznaczyć, że np. bezkonkurencyjna technika wypierania przepływu powietrza z procesu zintegrowana z systemami CHC zapewnia obsługę w pełni wolną od oparów bez użycia filtrów z aktywnym węglem. Jednocześnie wbudowany obwód destylacyjny zapewnia, że rozpuszczalnik pozostanie w zamkniętej pętli, więc jego zużycie zostanie dramatycznie zredukowane w porównaniu do otwartych lub w połowie zamkniętych procesów.

O Autorze

Tagi artykułu

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę