Battenfeld Extrusionstechnik GmbH z Bad Oeynhausen, dostawca linii do wytłaczania rur z tworzyw sztucznych, nieustannie doskonali technologię i potrzebne do tego maszyny, koncentrując uwagę na rozwiązaniach kardynalnych zespołów, jakimi są dysze. Decydują one bowiem o jakości rur, a współuczestnicząc w uplastycznianiu tworzywa rzutują na efektywność procesu wytłaczania. Zebrane doświadczenia i stosowne oprogramowanie pozwala firmie konstruować dysze, które już od pierwszego użycia spełniają w 95% wyszukane wymagania klientów. W artykule omówiono kilka wyróżniających się rozwiązań dysz, świadczących o ich możliwościach użytkowych.

Do rur z PVC

Do wytłaczania z dużą wydajnością rur o średnicy od 12 do 1000 mm przeznaczony jest typoszereg dysz RDX 1 (ilustracja 1). Poprzeczna łopatkowa kierownica i rdzeń trzpieniowy optymalizują w nich rozpływ tworzywa, zwiększają pewność ruchową i ułatwiają czyszczenie. Zaletą rozwiązania są relatywnie niskie opory przepływu i wysoka jednorodność wytłaczanej masy. Konstrukcja dyszy pozwala na osiowe przestawianie kierownicy, tj. adjustację, skutkującą ujednorodnieniem grubości ścianek rur i wzrostem ich wytrzymałości na ciśnienie. Do produkcji rur 3-warstwowych o średnicy od 60 do 250 mm, przystosowany jest typoszereg dysz PVC 250-3, (tu do Ø 250 mm - ilustracja 2), wyposażonych w przystawkę pozwalającą na dołączenie dodatkowej wytłaczarki PVC. Podczas kiedy warstwa środkowa rury jest wytłaczana przez dyszę zasilaną centralnie, obie warstwy - zewnętrzna i wewnętrzna - powstają z tworzywa wtłaczanego do przystawki i trafiają do komory wcześniej. Zaletą dyszy jest niski przyrost ciśnienia, łatwość czyszczenia i krótki czas potrzebny na przestawienie się np. z produkcji rur 3-warstwowych na 2-warstwowe, szczególnie istotny przy wytłaczaniu PVC. Odpowiednia geometria dyszy gwarantuje utrzymanie grubości poszczególnych warstw tworzywa w ustalonym przedziale.

Do specjalnych rur z poliolefinów

Coraz częściej się zdarza, że rynek przewodów domaga się rur specjalnych, wytłaczanych z polimerów wzmacnianych włóknem szklanym (i nie tylko), o powierzchni zewnętrznej odpornej na mechaniczne działania i zużycie, oznaczonych trwale kolorową wstęgą, foliowanych itp. Do produkcji rur wielowarstwowych niezbędne są dysze specjalne przystosowane do zasilania przez co najmniej dwie wytłaczarki. Do produkcji rur 2-warstwowych o szczególnie cienkiej powłoce wewnętrznej, tj. wewnętrznie foliowanych, opracowano typoszereg dysz U 40-2-P (ilustracja 3) o podwójnym zasilaniu i starannie przemyślanym systemie kanałów rozprowadzających. Tworzą go solidna obudowa, a w niej zdwojona centralna tuleja w otoczeniu struktury foliowania wnętrza rury, wyprzedzająca dopływ tworzywa, z którego powstaje jej zasadnicza warstwa nośna. Wszystkie elementy dysz wykonane ze stali stopowych są ulepszane cieplnie, a ich powierzchniom nadaje się wysoką gładkość. Zaletą rozwiązania, które w wielu mutacjach przystosowano do wytłaczania rur podobnych, choć różniących się w szczegółach, jest duża trwałość, małe opory przepływu, czyli nabudowywania ciśnienia oraz relatywnie krótki czas pozostawania tworzywa w kanałach dyszy. Rozwiązaniem specjalnym są wielozadaniowe dysze typoszeregu PO 125-3 VSI, przeznaczone do wytłaczania 3-warstwowych rur z poliolefinów o średnicy od 6 do 2000 mm (ilustracja 4). Dysze te cechuje kombinacja spiralnego trzpienia do zasilania materiałem podstawowym i sprawdzonego w działaniu systemu szczelinowych kanałów doprowadzenia tworzywa, z którego powstaje warstwa pośrednia rury. Modułowa konstrukcja dyszy pozwala na dobór elementów, z których można tworzyć układy przydatne do wielu tworzyw i przeznaczeń. Dysze przystosowane są do zasilania zespołem dwóch wytłaczarek, z tym, że dopływ tworzywa na warstwy zewnętrzne wyprzedzać musi w sposób kontrolowany dopływ materiału warstwy pośredniej. To, co charakteryzuje dysze PO 125-3 VSI to: duża wydajność, krótki czas przebywania tam tworzywa i niewielkie opory przepływu.

www.bex.battenfeld.com