Serwis olejowy maszyn przemysłowych

„Kto smaruje ten jedzie", to stare powiedzenie dotyczy również maszyn przemysłowych. Podkreślić należy, że nowoczesne maszyny, które znajdują zastosowanie w przemyśle wymagają zarówno czynności związanych z wymianą oleju jak i systematyczną oceną jego właściwości smarowniczych. Tym sposobem powstaje łańcuch czynności, które składają się na gospodarkę olejową.

Czym jest serwis olejowy

W pierwszej kolejności istotne wydaje się być zdefiniowanie czynności, które składają się na serwis olejowy. Przyjęło się, że obejmuje on działania zarówno techniczne jak i organizacyjne, mające na celu zapewnienie najbardziej optymalnych warunków smarowania maszyn i urządzeń, przy możliwie najniższych kosztach. Tak więc pojęcie serwisu olejowego jest niezwykle obszernym zagadnieniem, które dotyczy nie tylko wymiany oleju ale również szeregu innych procesów związanych ze smarowaniem. Kompletny serwis olejowy to przede wszystkim monitorowanie i nadzorowanie właściwego smarowania maszyn, mającego na celu zapobieganie awariom. A jak wiadomo każdy przestój pociąga za sobą olbrzymie straty. Spróbujmy wymienić szczegółowe działania, które składają się na kompleksowy serwis olejowy. W szczególności są to czynności związane z:
- kierowaniem gospodarką smarowniczą przedsiębiorstwa,
- wymianą olejów i smarów,
- monitorowaniem stanu olejów i smarów oraz ewentualne ich uzupełnianiem,
- pielęgnowaniem eksploatowanych olejów,
- analizowaniem właściwości smarnych stosowanych olejów,
- planowaniem i realizowaniem działań zapobiegawczych i korygujących w zakresie smarowania,
- badaniem stanu maszyn w oparciu o analizę oleju,
- dostawą oleju i jego logistyką wewnątrzzakładową,
- zarządzaniem olejami przepracowanymi,
- przygotowywaniem instrukcji dotyczących serwisu olejowego,
- szkoleniem pracowników w zakresie gospodarki olejowej.


Pamiętać należy, że w zależności od specyfiki przedsiębiorstwa serwis olejowy może dotyczyć nie tylko olejów smarowych, ale również hydraulicznych.
Zlewarki i zlewarko-wysysarki
W pierwszej kolejności niezbędne jest odebranie zużytego oleju. Nieodzowne są przy tym zlewarki, wysysarki a także wanny zlewowe i pompy zużytego oleju. Najprostsze zlewarki pozwalają na odprowadzanie zużytego oleju bezpośrednio do beczki za pomocą misy zlewowej. Bardziej zaawansowane modele zlewarek wyposażone są we własny zbiornik. W zależności od modelu pojemność zbiornika osiąga do 80 l. Jeżeli będzie odbierany olej z maszyn, które umieszczone są wysoko, z pewnością przydatna okaże się teleskopowa misa zlewowa, która regulowana jest zarówno w pionie jak i w poziomie. Komfort pracy poprawi siatka przeciwrozpryskowa. Istotny jest także wskaźnik poziomu napełnienia. W urządzeniach tego typu kluczową kwestię stanowi opróżnianie zbiornika. Może ono odbywać się zarówno w sposób grawitacyjny jak i pneumatyczny. Przydatna okaże się także taca narzędziowa.
W warunkach przemysłowych bardzo często występują miejsca o utrudnionym dostępnie. Niezastąpione wtedy okazują się wysysarki do oleju. Zasilane są one pneumatycznie a mobilność jest zapewniona dzięki zestawom kołowym. Niektóre modele wyposażone są w zestawy sond a zbiorniki opróżniane są pneumatycznie. Interesujące rozwiązania stanowią także wysysarki, wyposażone są w zbiorniki kontrolne, dzięki którym widoczny jest odbierany olej.
Na rynku dostępne są modele urządzeń do odbierania oleju, które łączą w sobie funkcjonalność zlewarek i wysysarek. Są to wysysarki wyposażone w wannę ściekową. Interesujące rozwiązanie stanowią wanny ściekowe zainstalowane na tzw. pantografie. Tym sposobem zyskuje się możliwość precyzyjnego ustawienia żądanej wysokości wanny. Warto posłużyć się konkretnym przykładem. Cechy zlewarko-wysysarki oleju SAMOA to:
- pojemność zbiornika: 80l,
- przezroczysty zbiornik kontrolny 8l., przeznaczony do kontroli ilości i jakości zasysanego oleju,
- teleskopowa misa zlewowa o pojemności 20l. regulowana w pionie (1600mm-2000mm) i poziomie o 360 stopni z siatką przeciwrozpryskową (doskonała dla opróżnienia zużytych filtrów),
- wskaźnik poziomu napełnienia,
- pneumatyczny element do wytwarzania podciśnienia,
- możliwość opróżniania pneumatycznego poprzez wytworzenie nadciśnienia lub za pomocą szybkozłącza z pompą odsysającą olej,
- komplet sond sztywnych i elastycznych oraz adapterów,
- taca narzędziowa zabudowaną na zbiorniku,
- zespół 4-ech kół (2 koła skrętne).

Pompy zużytego oleju

Istotne jest szybkie a zarazem bezpieczne odpompowanie oleju z urządzenia odprowadzającego. W takich przypadkach niezastąpione okazują się pompy zużytego oleju. Dobierając urządzenie tego typu należy zwrócić uwagę na takie parametry jak ciśnienie zasilania i podawanego oleju a także maksymalną wydajność. Warto posłużyć się konkretnym przykładem. Pompa membranowa ALEMITE, typ 8202-A, przeznaczona jest  do przepompowywania olejów nowych i przepracowanych. Korpus pompy wykonany jest z aluminium i polipropylenu natomiast materiał, z którego produkowana jest membrana i zawory to kauczuk syntetyczny. Pozostałe właściwości tego urządzenia to:
- przyłącza: powietrze - wlot/wylot: 3/8" NPT(F), medium - 1/2" NPT(F),
- wydajność: 0-53 l/min.,
- wysokość podnoszenia: na sucho - 6,1 m, na mokro - 7,6 m,
- ciśnienie powietrza zasilającego: max. 6,9 bar,
- max. wielkość cząstek stałych: 1,6mm,
- waga: 6,8 kg.

Ocena oleju

Celem zapewnienia właściwego działania maszyn przemysłowych, jedną z kluczowych kwestii w szeroko rozumianej gospodarce smarowniczej, stanowi ocena używanego oleju. Profesjonalna jego analiza pozwala na ocenę zużycia elementów maszyny oraz na zdefiniowanie występujących zanieczyszczeń.
Nie ma nawet najmniejszych wątpliwości co do tego, że ocenę stanu oleju można wykorzystać do zdefiniowania stopnia zużycia maszyny. Dlatego też ważne pozostają dane dotyczące całkowitej zawartości cząstek zużyciowych ferromagnetycznych i pierwiastków metali ze zużytych elementów. Ważne informacje można uzyskać dzięki ferrografii analitycznej.
Badania pozwalają także na ocenę zawartości wody, zanieczyszczeń i ilości cząstek stałych. Dzięki analizie określa się klasę czystości oleju. Nie mniej istotna pozostaje ocena stanu oleju pod kątem stopnia jego zużycia.

Cały tekst dostępny w numerze 1-2/2010 MM

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę