Transport na miarę XXI wieku

Jungheinrich

Automatyzacji ulega nie tylko sama linia produkcyjna, ale też niezbędny element produkcji, jakim jest transport wewnątrzzakładowy. Wciąż w użyciu są pojazdy, które wymagają obsługi operatora, wiele zakładów jednak stawia na rozwiązania o wysokim stopniu automatyzacji: pojazdy bezobsługowe, sterowane zdalnie. Są one znacznym udogodnieniem, a niedługo staną się koniecznością. Transport wewnątrzzakładowy musi bowiem dostosować się do szybkiego rozwoju innowacyjnych technologii.

Na rynku dostępne są różne pojazdy do transportu wewnątrzzakładowego, odpowiadające różnym potrzebom. Do holowania przyczep służą wózki holownicze (towing vehicles), wykorzystywane w transporcie materiałów do linii produkcyjnych oraz gotowych produktów ze strefy produkcji do magazynów. Sprawdzają się w sytuacjach, w których konieczne jest pokonanie większego dystansu przejazdu przy wysokiej częstotliwości użytkowania. Dostępne są nie tylko wózki dla operatorów pieszych, ale też elektryczne wózki holownicze ze stojącym miejscem dla operatora, wyposażone w oszczędne silniki.

Do intensywnej pracy i transportowania towarów na znaczne odległości przeznaczone są modele z miejscem siedzącym dla operatora. Poruszają się one z prędkością do 30 km/h i mogą przewozić nawet ciężkie ładunki o wadze do 49 t. Dostępne są z silnikiem elektrycznym lub spalinowym oraz z energooszczędną technologią AC zapewniającą maksymalną wydajność silnika i pozwalającą na całkowitą kontrolę kierowcy nad przyspieszeniem i hamowaniem. Wózki do prac na długich dystansach mogą być wyposażone w elementy sterowania odwzorowujące układ samochodowy, a ich stabilność zapewniają pneumatyczne opony. Modele do intensywnych prac transportowych wyposażone są również w łatwe do utrzymania, energooszczędne silniki prądu zmiennego, które zapewniają im płynne przyspieszenie, moc i trwałość.

Do prac na długich dystansach przewidziano także modele z miejscem stojącym dla operatora, zapewniającym doskonałą widoczność ładunku. W celu poprawy bezpieczeństwa obsługi stosowany jest system OPS pozwalający wykryć obecność operatora, co uniemożliwia poruszanie się w sytuacji, gdy nie zajmie on odpowiedniej pozycji w wózku. Do udogodnień stosowanych w pojazdach holowniczych należą też m.in. elektromechaniczny hamulec postojowy, system antycofania na stokach, boczna wymiana baterii, ergonomiczny fotel operatora czy system Still Ramp Indicator zwiększający bezpieczeństwo jazdy po podłożu o dużym nachyleniu.

 

Uniwersalne i popularne

Najpopularniejszym sposobem przewożenia ładunków w magazynach jest przewożenie ich na widłach (fork vehicles). Wózki widłowe różnią się budową i udźwigiem. Służą do załadunku i rozładunku dowolnych towarów (palety, rolki, specjalne stojaki) oraz transportu na poziomie podłogi lub na podwyższeniu. Używa się ich także do składowania towarów na regałach oraz w systemie blokowym. Dostępne są wózki wysokiego składowania, niskiego unoszenia, wózki przeznaczone do transportu poziomego oraz do komisjonowania pionowego lub poziomego. Maszyny wyposażone są w automatyczne sterowanie, dzięki czemu wyróżniają się wysoką dokładnością pozycjonowania, a przewożone towary są chronione przed uszkodzeniami.

Wózki widłowe sterowane są za pomocą umieszczonych w podłodze czujników magnetycznych, taśmy magnetycznej, nitki indukcyjnej lub nawigacji laserowej. Pojazdy takie same korygują pozycję ładunku, rozpoznają typ palety i mają system identyfikujący przeszkody. Niektóre są na tyle uniwersalne, że mogą pracować w dwóch trybach: automatycznym i manualnym. Oprogramowanie sterujące instalowane w wózkach odpowiada za poprawne ich funkcjonowanie i nadzoruje ich pracę.

Klienci mogą wybierać z szerokiej oferty wózków widłowych klasyfikowanych ze względu na napęd, możliwości transportowe, funkcje oraz sterowanie.

 

Zwrotne i niedrogie

Kolejnym rodzajem pojazdów służących do transportu wewnątrzzakładowego są wózki pojedynczego załadunku (unit load vehicles). Charakteryzują się tym, że obciążenie spoczywa bezpośrednio na konstrukcji pojazdu, a nie na platformach lub widłach. Przystosowane są do transportu ładunku o różnych rozmiarach i kształtach, o wadze nawet do 27 t. Mogą korzystać z przenośników lub być ładowane przez inne urządzenia. Mają duże możliwości manewru, są zwrotne, w miarę szybkie i mogą poruszać się po wąskich, skomplikowanych ścieżkach. Można je uzupełnić o specjalne wyposażenie, np. pojemniki z wieloma przegrodami do transportu części. Są najbardziej uniwersalnym typem wózków.

Z kolei proste wózki transportowe (cart vehicles) to elastyczne i stosunkowo niedrogie pojazdy o ładowności do 1,4 t i sile uciągu do 1,6 t. Poruszają się wzdłuż pasa taśmy magnetycznej zamontowanej w podłożu. Potrafią stosunkowo łatwo zmieniać ścieżkę ruchu. Mogą pracować jako wózki pojedynczego załadunku lub wózki holownicze.

 

Automatyczne i bezobsługowe

Samojezdne wózki transportowe AGV (automated guided vehicles) z automatycznym prowadzeniem znane są już od lat 50. XX wieku. Służą do automatyzacji transportu cyklicznego. Steruje nimi komputer, poruszają się bez udziału operatora i kierowcy. Pozwalają one zautomatyzować procesy transportu wewnętrznego i zwiększyć ich elastyczność. Sprawdzają się tam, gdzie wymagana jest wysoka skuteczność, dokładność i bezpieczeństwo.

Początkowo były to pojazdy drogie, nieelastyczne i wymagające złożonych systemów oprzyrządowania. Ich funkcjonalność ograniczana była wagą akumulatorów i czasem ich ładowania. Obecnie jednak, dzięki postępowi technologicznemu, stosuje się w nich superkondensatory o niewielkiej masie i krótkim czasie ładowania, które mogą być indukcyjnie, samoczynnie doładowywane podczas jazdy lub na stacjach docelowych. Pojazdy te są sukcesywnie ulepszane – wyposaża się je w systemy Safety (wykorzystujące skanery bezpieczeństwa), czujniki i inne zabezpieczenia.

Wózki AGV poruszają się po ustalonych trasach, mogą pracować w warunkach uciążliwych i niebezpiecznych dla ludzi. Ryzyko uszkodzenia towarów jest tu mniejsze, a cały proces przewidywalny – przejrzyście zaprojektowany i zaplanowany. Sam system transportowy zajmuje mniej miejsca, pozwala więc na lepsze wykorzystanie przestrzeni roboczej. Dzięki bezprzewodowej nawigacji (laserowej bądź z użyciem taśm magnetycznych lub pętli indukcyjnej) i komunikacji pojazdy te wpisują się w ideę Przemysłu 4.0. Systemy wymiany danych pozwalają zbierać informacje o stanie wózków, czyli poziomie naładowania baterii, cyklu pracy, stopniu obciążenia itd. Dodatkowo wózki AGV są zintegrowane ze wszystkimi innymi urządzeniami transportowymi, a moduł ich nadzoru może być połączony interfejsem z dowolnym systemem komputerowym.

System AGV sprzyja więc zmniejszeniu kosztów pracy, zwiększeniu elastyczności produkcji, poprawie bezpieczeństwa i ergonomii. Pozwala też na ograniczenie wykorzystywanej powierzchni i wzrost wydajności, sprawności oraz niezawodności. Wśród wózków AGV oferowane są różne typy, m.in. pojazdy holownicze, pojedynczego załadunku czy widłowe. Zautomatyzowane wózki sprawdzają się tam, gdzie wymagana jest wysoka dokładność, precyzja, szybkość, skuteczność i bezpieczeństwo.

 

Inteligentne

Producenci są zgodni, że najbardziej popularne na rynku są te rozwiązania, które do nawigacji nie potrzebują linii, markerów czy innych elementów pozycjonujących pojazd.

– Klientom szczególnie zależy na łatwości modyfikacji mapy (przenoszenie, dodawanie dodatkowych celów), niskich kosztach utrzymania robotów mobilnych, dostępności narzędzi konfigurujących – wymienia Rafał Uszko, inżynier sprzedaży w Omron Electronics. – Istotne jest dla nich też, żeby docelowo roboty mobilne były całkowicie bezobsługowe.

Zapotrzebowanie na automatyczne pojazdy wzrasta, szczególnie teraz, kiedy koszty pracy znacząco się zwiększają, a liczba dostępnych na rynku pracowników jest niewystarczająca:

– Procesy produkcji podlegają nieustannym zmianom – przypomina Tomasz Nowak, dyrektor KUKA Polska. – W związku z tym również pojazdy transportowe muszą posiadać zdolności adaptacyjne. Maksymalna ruchomość i autonomiczny sposób pracy miarodajnie optymalizują produkcję.

 

Tagi artykułu

Zobacz również

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę