W ostatnich 10 latach Polska może się poszczycić dużymi osiągnięciami w dziedzinie efektywności energetycznej. Energochłonność PKB spadła w stosunku do lat poprzednich o blisko 1/3. Mimo tak dobrego wyniku to dopiero początek drogi. Według Ministerstwa Gospodarki efektywność energetyczna naszej gospodarki jest wciąż trzy razy niższa niż w najbardziej rozwiniętych krajach europejskich i około dwa razy niższa niż średnia UE. To oznacza, że na polu oszczędzania energii przez polski przemysł jest jeszcze sporo do zrobienia. Jak podkreśla Andrzej Kassenberg, prezes Instytutu na Rzecz Ekorozwoju, poprawa efektowności energetycznej jest naszym wspólnym interesem i wiąże się nie tylko z podwyższeniem jakości wytwarzania i użytkowania energii, lecz niesie także szereg wymiernych korzyści. 

Białe certyfikaty
Unia Europejska mocno promuje inwestycje proefektywnościowe w energetyce. Podstawą tych działań jest dyrektywa 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego zobowiązująca państwa UE do wprowadzenia lokalnych regulacji prawnych w tym zakresie. Przepisy unijne znalazły odzwierciedlenie w polskiej Ustawie o efektywności energetycznej, która weszła w życie w sierpniu 2011 r., a której najważniejsze postanowienia będą obowiązywać od 2013 r. Są to m.in. obowiązek przeprowadzania audytu energetycznego czy poświadczania inwestycji zmniejszających zużycie prądu, zwane „białymi certyfikatami". Zgodnie z tą Ustawą do 2016 r. oszczędność energii w Polsce ma sięgnąć 9% jej średniego krajowego zużycia w latach 2001-2005. Zasadniczą rolą tego aktu prawnego jest ograniczenie szkodliwego oddziaływania sektora energetycznego i przemysłu energochłonnego na środowisko naturalne i jednoczesna poprawa bezpieczeństwa energetycznego kraju. Efektywność energetyczna jest również jednym z priorytetów zapisanych w „Polityce energetycznej Polski do roku 2030".

„Białe certyfikaty", czyli świadectwa efektywności energetycznej, mają być według Ministerstwa Gospodarki najważniejszym instrumentem zwiększenia efektywności energetycznej polskiej gospodarki. Certyfikaty będą potwierdzeniem wdrożenia przez przedsiębiorstwa i instytucje działań przynoszących wymierne oszczędności w zakresie zużycia energii. Droga do uzyskania „białego certyfikatu" jest długa i wyboista, ale efekt ma być mobilizujący. Pierwszy krok to audyt efektywności energetycznej wybranego przedsięwzięcia, który ma za zadanie określić zużycie energii i stan obiektu, urządzeń technicznych lub instalacji oraz zdefiniować działania służące poprawie ich efektywności energetycznej. Taka analiza pozwala wybrać potencjalne i najbardziej opłacalne rozwiązania techniczne oraz przede wszystkim możliwe do uzyskania dzięki nim oszczędności energii. Kolejny krok to wygranie przetargu. Warunkiem przystąpienia do niego jest osiągnięcie określonych efektów w ograniczeniu zużycia energii. Wystarczy wykazać roczną jej oszczędność na poziomie minimum 10 ton oleju ekwiwalentnego (toe) lub też grupę działań tego samego rodzaju, których łączny efekt przekroczy 10 toe. Po realizacji zaplanowanych działań i audycie efektywności energetycznej potwierdzającym deklarowaną wcześniej oszczędność energii wydane świadectwo otrzymuje wymierne prawa majątkowe. Prawa te są zbywalne, można je sprzedawać i kupować na rynkach regulowanych i giełdach towarowych. Pozyskane w ten sposób środki finansowe nie tylko mają poprawić wskaźniki ekonomiczne wykonanego działania proefektywnościowego, ale przede wszystkim być kołem zamachowym całego projektu krajowej poprawy efektywności energetycznej polskiego przemysłu.

Fundusze unijne i programy krajowe
Ogromne dotacje mają ułatwić przedsiębiorstwom realizację działań pozwalających zmniejszyć zużycie energii, ograniczyć emisję zanieczyszczeń oraz podnieść z propozycją nowej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020 na inwestycje w poprawę efektywności energetycznej i rozwój odnawialnych źródeł energii zostanie przeznaczone ok. 17 mld euro. Środki dostępne będą m.in. w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Polski rząd realizuje trzy priorytetowe programy skierowane do przedsiębiorców i samorządowców. Budżet programu „Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej" to kwota 3 mld zł, a termomodernizację ma przejść ok. 3 tys. budynków. Na dofinansowanie audytów energetycznych w firmach i unowocześnieniu instalacji energetycznych zgodnie z programem„Efektywne zarządzanie energią w celu zmniejszenia jej zużycia w przedsiębiorstwach" przeznaczono 2 mld zł. Trzeci zaplanowanych programów to „Modernizacja i rozwój ciepłownictwa" na wsparcie inwestycji w zakresie efektywnego transportu i dystrybucji ciepła zarezerwowano ponad 1 mld zł. Środki z tych programów mają trafić do polskich firm do 2013 roku.