Antystatyzowana tkanina techniczna w klasie VTM-0

W Polsce tkaniny techniczne zaczęto stosować w kopalniach węgla kamiennego już kilkadziesiąt lat temu. Początkowo do podsadzki oraz uszczelnień używano tkaniny jutowej. Tkanina ta charakteryzowała się dużym ciężarem i grubością, niedostatecznymi możliwościami formowania, podatnością na degradację w wyniku oddziaływania stosowanych spoiw chemicznych i mineralnych oraz niskimi parametrami wytrzymałościowymi. Z tego też powodu została wyparta przez odpowiednio modyfikowane tkaniny z tworzyw syntetycznych wolnych od tych wad.

Tkaniny używane obecnie do podsadzki hydraulicznej są wykonane z modyfikowanego polipropylenu o indeksie tlenowym IO>21%. Charakteryzują się przemijającymi właściwościami antystatycznymi. Takie parametry tkaniny są wystarczające przy tamowaniu w tamach czołowych oraz wszędzie tam, gdzie tkanina będzie zabudowna w ciągu 48 godzin od jej sprowadzenia do wyrobiska. Ograniczenie to wynika z zastosowania powierzchniowych środków antystatycznych do impregnowania tkaniny. Środki te na skutek kontaktu z wodą wykorzystywaną jako medium ruchome są wymywane, a sama tkanina traci swoje właściwości antystatyczne. Tkaniny antystatyzowane powierzchniowo mogą być używane tylko i wyłącznie do zastosowań podsadzkowych i nie mogą mieć innego przeznaczenia.

Klasa palności VTM-0
Tkaniny, które mogą być używane w przestrzeniach zagrożonych wybuchem muszą charakteryzować się trudnopalnością w klasie palności VTM-0 lub równoważną oraz nieprzemijającymi właściwościami antyelektrostatycznymi. W przypadku stosowania tkanin w podziemnych zakładach górniczych ich rezystancja powierzchniowa musi osiągać wartości poniżej 10⁹ Ω. Pisząc o używaniu tkanin w przestrzeniach zagrożonych wybuchem bez jakichkolwiek ograniczeń, trzeba mieć na względzie również i to, że nie mogą one wymagać uziemiania, co jest bardzo uciążliwe lub wręcz niemożliwe do wykonania w warunkach kopalnianych.

Wymagania takie spełniają tkaniny z materiałów antyelektrostatycznych rozpraszających ładunek elektrostatyczny o rezystancji powierzchniowej poniżej 10⁹ Ω, ale powyżej 10⁶ Ω. Wartości rezystancji powierzchniowej poniżej 10⁶ Ω charakteryzują tkaniny antyelektrostatyczne przewodzące, które mogą być stosowane w przestrzeniach zagrożonych wybuchem, pod warunkiem ich skutecznego i trwałego uziemienia.

Tkaniny antyelektrostatyczne przewodzące składają się zazwyczaj z trudnopalnej tkaniny polipropylenowej o właściwościach izolacyjnych i siatki metalowej mechanicznie wplecionej w strukturę tkaniny bazowej. Rezystancja powierzchniowa w przypadku takich tkanin osiąga poziom poniżej10³ Ω i jest charakterystyczna nie dla materiałów rozpraszających ładunek elektrostatyczny, lecz dla materiałów przewodzących, które bezwzględnie należy skutecznie i trwale uziemiać. Ponadto czynnikiem uniemożliwiającym odprowadzenie ładunków może być np. farba, rdza czy warstwy brudu.

Z uwagi na charakter eksploatacji tkaniny w odziemnych kopalniach tkanina ta, a także znajdująca się w niej nitka, będzie narażona na przecinanie, rozrywanie i może ulegać korozji chemicznej. To wszystko może spowodować znaczny wzrost zagrożenia występowania samoistnych wyładowań elektrostatycznych. Zastosowana siatka metalowa ma za zadanie ekranowanie tkaniny wykonanej z dielektryka oraz zbieranie i odprowadzanie nadmiarowego ładunku elektrycznego. Nie ma innej możliwości odprowadzenia nadmiarowego ładunku z przewodników jak tylko skuteczne i trwałe ich uziemnienie.