Celem wielomiesięcznego przedsięwzięcia było zidentyfikowanie trendów technologicznych, które w perspektywie dekady będą z największym prawdopodobieństwem napędzały postęp technologiczny, a następnie wytypowanie siedmiu kierunków rozwoju, które są najlepiej dopasowane do potencjału polskiej gospodarki oraz Sieci Badawczej Łukasiewicz. 

– Raport nie powstał po to, aby zaspokoić futurologiczną ciekawość czytelników oraz samych badaczy. Jego przeznaczeniem jest maksymalnie szczegółowe kształtowanie agendy badawczej instytutów Sieci Badawczej Łukasiewicz, a poprzez to także inspirowanie polskich przedsiębiorstw do właściwego ukierunkowania prac badawczo-rozwojowych. Z tego względu – krocząc od ogółu do szczegółu – staraliśmy się zaczynać od megatrendu, a kończyć na wskazywaniu konkretnych urządzeń lub rozwiązań. Innymi słowy, nasze rozumowanie przebiegało według następującego schematu: megatrend technologiczny – trend technologiczny – obszar technologiczny – technologia. Mamy nadzieję, że lektura wniosków z przeprowadzonego badania dostarczy Państwu wielu ciekawych spostrzeżeń dotyczących konfrontowania światowych trendów rozwoju technologicznego z potencjałem polskiej gospodarki – powiedział Grzegorz Malinowski, dyrektor Łukasiewicz – ORGMASZ.

Siedem technologicznych trendów

W miarę postępu i zwiększenia pojemności magazynów energii będą one w stanie w coraz większym stopniu bilansować popyt i podaż energii. Dostęp do taniego sposobu magazynowania energii ułatwi rozwój inteligentnych sieci energetycznych (ang. Smart Grids). Obecnie naukowcy koncentrują się przede wszystkim na: opracowaniu zagadnień związanych z dwukierunkowym przepływem prądu, efektywnych rozwiązaniach dla rozproszonych źródeł energii elektrycznej, opracowywaniu optymalnych z ekonomicznego punktu widzenia metod magazynowania energii. 

Telemedycyna jest stosunkowo tanim i wygodnym narzędziem do uzyskania pomocy medycznej. Jej rozwój był zauważalny przez ostatnie lata, jednak pandemia wpłynęła na szersze wykorzystanie. Pożądanym efektem modernizacji telemedycyny w Polsce byłaby jednak nie tylko adaptacja sztucznej inteligencji, ale i kompleksowe wyrównanie poziomu zaawansowania technologicznego, by jak najwięcej osób mogło korzystać z rozwiązań cyfrowych. 

Wykorzystanie rozwiązań telemedycznych może stanowić remedium na niektóre problemy systemowe w ochronie zdrowia. Tego rodzaju instrumenty mogą służyć rozwiązaniu problemów niedoboru kadr medycznych, prowadzą do ograniczenia zbędnych kosztów hospitalizacji i przyspieszają proces diagnostyczny. Telemedycyna nie stanowi konkurencji dla obecnie funkcjonujących metod leczenia – jest raczej narzędziem wspierającym pracę personelu medycznego i działającym na korzyść pacjenta. 

Rozwój inteligentnego rolnictwa postrzegany jest jako szansa na choćby częściowe pogodzenie często sprzecznych celów ekonomicznych, środowiskowych i społecznych. Rolnictwo zidentyfikowano w nich jako jeden z podstawowych sektorów, w których rozwiązania cyfrowe mogą przyczynić się do redukcji emisji gazów cieplarnianych i zmniejszenia wykorzystania pestycydów na całym świecie. 

Warunkiem rozwoju Smart Farming jest dostęp do stabilnego i szybkiego internetu na obszarach wiejskich. Rozbudowa infrastruktury technologii mobilnej piątej generacji (5G), komunikującej ze sobą poszczególne elementy systemów wykorzystywanych w ramach IoT, pozwoli w przyszłości optymalizować zarządzanie gospodarstwami rolnymi, zwiększając ich wydajność i rentowność. 

Scenariusze wdrażania technologii wykorzystania wodoru w procesach produkcji stali są zróżnicowane, od powstania procesów prototypowych w 2026 r., poprzez wdrożenia w pełnej skali w roku 2035, po horyzont czasowy przekraczający 2050 r. Jednak dekarbonizacja przemysłu stalowego to priorytetowe zadanie w krajach Unii Europejskiej. Jest to przedmiot licznych programów, które otrzymują szerokie wsparcie z budżetu Unii. Bez rozwiązania tego zagadnienia przemysł stalowy wycofa się z Europy do krajów, w których nie ma opłat za emisję dwutlenku węgla. 

Technologie dronowe wykazują szereg synergii z innymi technologiami, gałęziami i branżami gospodarczymi. Ich rozwój podyktowany jest poprzez nakłady i działania państwowe, ujęcie w strategiach krajowych i unijnych, silną presję rynku. Analiza wyróżniła trzy technologie w obszarze tego trendu: zarządzanie ruchem i autonomizacja pracy, systemy dronowe jako element sieci 6G oraz cyberbezpieczeństwo systemów UAV.  

MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE

Rynek

Sieć Badawcza Łukasiewicz wesprze PGZ w obszarze B+R

Sieć Badawcza Łukasiewicz i Polska Grupa Zbrojeniowa podpisały umowę o kooperacji w zakresie wspólnej realizacji przedsięwzięć, projektów lub programów związanych z inicjowaniem i wdrażaniem nowoopracowanych technologii.

Nanotechnologie zaliczane są do tzw. nowatorskich lub przełomowych technologii. Rozwój większości technologii w ramach trendu (nanopowłoki, nanoroboty, nanocząsteczki) może prowadzić do dużych korzyści dla Sieci Badawczej Łukasiewicz.  

Wszystkie wyróżnione w ramach obszaru foodtech technologie mogą wywrzeć silny, pozytywny wpływ na polską gospodarkę. Zarazem według uczestników badania jest ona w wysokim stopniu gotowa do rozwoju wskazanych technologii (z wyjątkiem nanotechnologii żywności, gdzie gotowość oceniono w stopniu umiarkowanym). 

Dbając o bioróżnorodność oraz wartości odżywcze żywności, Unia Europejska kładzie szczególny nacisk na opracowanie i wprowadzenie metod dalszego poprawiania jakości oraz efektywności produkcji. Kontekst strategiczny jest krytyczny: globalne ocieplenie zagraża stabilności dostaw żywności, a rozwijające się społeczeństwo ma rosnące pod kątem ilości i jakości żywności potrzeby. 

W ramach przeprowadzonego badania stworzono ranking technologii dotyczący ich potencjału dla polskiej gospodarki. Dzięki zsumowaniu ocen dotyczących gotowości polskiej gospodarki na rozwój danych technologii, jak i ocen potencjalnych korzyści, można wskazać technologie o największym potencjale dla polskiej gospodarki według ocen ekspertów Łukasiewicza. 

Największy potencjał dla polskiej gospodarki stwarza zdalne monitorowanie pacjenta. Badani wysoko ocenili zarówno gotowość polskiej gospodarki na rozwój tej technologii, jak i potencjalne korzyści z niej wynikające. Zdaniem badanych technologia zwiększy konkurencyjność polskich firm i odniesie znaczące sukcesy komercyjne w perspektywie 10 lat. Pozostałe technologie, które prezentują najwyższy potencjał, to: nowoczesne fenotypowanie roślin, nanopestycydy,  ultradźwięki w obróbce żywności, zarządzanie ruchem i autonomizacja dronów, akumulatory potasowo-jonowe i rozwiązania telemedyczne w operacjach. 

– Aby polska strategia rozwoju innowacji była skuteczna, musi być oparta na diagnozie potencjału wewnętrznego. Łączenia biznesu z nauką oraz nowoczesne zarządzanie organizacją w obszarze innowacji obliguje do wdrożenia procesów monitorowania sygnałów z otoczenia, wnikliwej analizy i zwinnego wdrażania zmiany. Nie tylko aby odpowiadać, ale kreować. Dlatego też niniejszy raport wykorzystuje przede wszystkim wiedzę wewnętrzną Sieci Badawczej Łukasiewicz – badaczy, ekspertów, koordynatorów i członków grup badawczych. Potencjał dotychczasowych badań, zaplecza laboratoryjnego i kadry naukowo-technicznej, w połączeniu z procesami modernizacji, standaryzacji, sieciowania i umiędzynarodowienia w ciągu ostatnich kilku lat, sprawia, że Łukasiewicz jako instytucja ma szeroki ogląd na procesy, które kształtują innowacyjność polskiej gospodarki – mówi Dominika Bagińska–Chyłek, zastępca kierownika Działu Regulacji i Wyzwań Technologicznych Łukasiewicz – ORGMASZ.

Źródło: Sieć Badawcza Łukasiewicz